Saturday, October 01, 2005

Του σινεμά το γύρισμα

Τώρα τελευταία παρατηρώ μια έξαρση στην κινηματογραφική κριτική στην blogόσφαιρα. Κάτι το φεστιβάλ, κάτι το ξεκίνημα της νέας σεζόν, οι bloggers καταπιάνονται μαζικά με τις ταινίες, και μάλιστα όχι με trivial χολυγουντιανά κατασκεύασματα. Σαν διαπιστευμένος πλέον «σεντονάς» σκέφτηκα να βγάλω και εγώ κάτι στην βιτρίνα επί του θέματος.

Μην φοβάστε, δεν πρόκειται να κάνω εκτεταμένη κριτική πάνω σε συγκεκριμένες ταινίες αλλά να περιγράψω ένα φαινόμενο από προσωπική σκοπιά. Δεν υπήρξα ποτέ αυτό που λέμε «κουλτουριάρης» σε ότι αφορά τον κινηματογράφο. Βέβαια πάντα προτιμούσα μια πιο «ψαγμένη» ταινία από την τελευταία σφαγή του Σβάρτζι ή όποιου άλλου, αλλά όταν άκουγα την φράση «Ευρωπαϊκός κινηματογράφος» μου σηκωνόταν η τρίχα κάγκελο. Με ελάχιστες ευχάριστες εξαιρέσεις ήμουν σχεδόν σίγουρος πως πρόκειται για εξώφθαλμα και βαρετά βαθυστόχαστες αερολογίες που ντύνονταν το ψεύτικο ράσο της τέχνης.

Τα τελευταία χρόνια όμως κάτι έχει ριζικά αλλάξει. Κάτι που δεν είμαι σίγουρος αν άλλαξε μέσα μου ή αντικειμενικά στην σκηνή. Με όλο και αυξανόμενους ρυθμούς βλέπω περισσότερες διεθνείς ταινίες και μένω πάντα πιο ευχαριστημένος από τα χολυγουντιανά παραμυθάκια. Είδα το αργεντίνικο «Nine Queens» και έμεινα μαλάκας. Αργότερα έπεσε στα χέρια μου το χολυγουντιανό remake (ούτε που θυμάμαι τον τίτλο) και μόνος λόγος να το δώ ολόκληρο ήταν να διαπιστώσω πόσο πεζή και «κυριολεκτική» ήταν η μεταφορά και πόσο αυτό το πράγμα σκότωνε την ταινία. Για χρόνια τα καλύτερα αστυνομικά βγαίνουν απ'την Γαλλία: ακόμα και αυτά με χολυγουντιανού τύπου υπερβολές («Σφηκοφωλιά») έχουν μια φυσικότητα στο σενάριο και τους διαλόγους που έχω πολύ καιρό να δω σε κάποια χολυγουντιανή παραγωγή. Πρωτότυπα σενάρια (Empire Des Loups) και δραματική εξέλιξη (36 Quai Des Orfevres) σε αστυνομική περιπέτεια δείχνουν να είναι μονίμως εξόριστα στοιχεία από το χόλυγουντ. Βλέπω τον ουσιαστικά ανύπαρκτο μέχρι πρόσφατα αγγλικό κινηματογράφο να βγάζει διαμάντια κοινωνικού δράμματος (Dear Frankie) και παρακολουθώ το μακρυσκελέστατο βραζιλιάνικο «city of god» χωρίς να κάνει την παραμικρή κοιλιά. Βλέπω το χιλιανό «Machuca» να σκιαγραφεί με γλαφυρότητα και εκπληκτική ακρίβεια τις αντιθέσεις της εποχής που οδήγησαν στην αιμοσταγή χούντα έκεινου του τόπου χωρίς να πέφτει σε λάθη πολιτικού προσδιορισμού ή την λήψη αστήρικτων θέσεων. Βλέπω, βλέπω, βλέπω... κι όμως το χόλυγουντ με τα εκκατομύρια δολλάρια σε budget και αντικειμενικά αστεράτους ηθοποιούς αδυνατεί πλήρως να αντιδράσει. Πέρα από τις μισοβέζικες γλυκανάλατες κουλτουρέ προτάσεις του, αναγκάζεται στην σαχλοκωμωδία του στυλ Meet the Parents (μην το πάρετε αρνητικά τελείως - καλές είναι αν δεν έχεις τίποτα καλύτερο να κάνεις Κυριακή απόγευμα) ακόμα και ξαναζεσταμένη (Guess Who) και την υποχρεωτική εισαγωγή χαζοχαρούμενης αττάκας στις περιπετειώδεις ταινίες. Τα «περσινά ξινά σταφύλλια» (Herbie Reloaded) καταντάνε χειρότερα ακόμα και από τηλεοπτικές σειρές (Dukes) ενώ μοναδική σανίδα σωτηρίας παραμένει η πιτσιρικαρία (Μαδαγασκάρη, Χάρυ Πόττερ στην νιοστή, κτλ.). Τέλος, οι προσπάθειες για remake παλιών ή ξένων ταινιών είναι μακράν χειρότερες από τα original πονήματα και δημιουργούν ακόμα περισσότερο την αίσθηση πανικού και ανικανότητας που πρέπει να κυριεύει το χόλυγουντ.

Έγινε ο διεθνής κινηματογράφος τόσο γαμάτος πια; Ίσως... Η φτηνή ψηφιακή τεχνολογία εκμηδένισε το τεχνικό χάσμα που παλιότερα υπήρχε ακόμα και σε μη εξεζητημένα σενάρια - έναν βασικό ίσως παράγοντα στην extreme κουλτουρέ στάση του παλαιότερου ευρωπαϊκού κινηματογράφου. Πλέον ένα δραματικό ή και προσγειωμένο αστυνομικό έργο μπορεί με σχετική άνεση να παραχθεί χωρίς τα τεράστια στούντιο και τις σωρούς από χρήματα.

Κατάντησε τόσο χάλια πια το χόλυγουντ; Μάλλον... Η political correctness που έχει καταντήσει υπεραξία στην αμερικανική κοινωνία δεν μπορεί παρά να εκφραστεί και στην κατεξοχήν pop τέχνη του αμερικανικού κινηματογράφου. Αποφεύγονται έτσι τα hot issues ή η hot potato ανάλυση αυτών. Αποτέλεσμα; Οι γλυκανάλατες χαζοκωμωδίες και τα ξαναζεσταμένα, χωρίς οπτική, remake. Διαφυγή στο φαντασιακό και στο παιδικό ρεπερτόριο.

Μήπως όμως κι εγώ απλά άλλαξα; Μήπως γουστάρω πια κάτι το απρόσμενο; Μήπως η outsider ταινία μου προκαλεί περισσότερη έλξη εξαιτίας αυτής ακριβώς της φύσης της; Δεν ξέρω... Υποθέτω πως κάτι τέτοιο μπορεί να συμβαίνει εν μέρει. Πως η πτώση του χόλυγουντ δεν είναι τόσο αβυσσαλέα όσο μου φαίνεται. Πως η άνοδος του διεθνή κινηματογράφου δεν είναι τόσο τεράστια όσο μου φαίνεται. Παρόλη την υποκειμενικότητα της κρίσης μου όμως δεν παύω να είμαι σίγουρος σχεδόν πως αυτά τα φαινόμενα έστω σε κάποιο βαθμό ισχύουν.

ΥΓ.: Και μετά από άλλο ένα σεντόνι, σκέφτομαι να αλλάξω τον υπότιτλο στο blog μου σε «Είδη προικός: Μεγάλη ποικιλία σε σεντόνια παντώς τύπου»! :-P

9 comments:

KiTaSuMbA said...

Ποιος είναι αυτός ρε Mac;

Επίσης δεν καταλαβαίνω τι (αν οτιδήποτε) από τα τρία φαινόμενα πιστεύεις ότι ισχύει. Και φυσικά περιμένω και κάποιον λόγο για όλα αυτά...

---. said...

Δίκιο έχεις. Δεν άλλαξες μόνο εσύ όμως. Έχοντας δει τρελλά εφέ και απίστευτα σενάρια απ΄το Χόλυγουντ (matrix), το κοινό έχει κορεστεί. Η συνομωσία των Λύκων, είναι απ΄τα πιο αγαπημένα μου, καθώς και το reservoir dogs.
Διάβασα πρόσφατα, ότι από δω και πέρα το Χόλυγουντ θα καταργήσει τα εφέ. Θα στραφούν σε ταινίες με πιο προκλητικά σενάρια, πιο «τραβηχτικές» για την φαντασία και τα budgets θα μειωθούν δραματικά. Δεν ξέρω αν οφείλεται σε οικονομική κρίση ή σε άγρα πιο απαιτητικού κοινού (ή σε ανταγωνισμό με την Ευρώπη), αλλά ενδιαφέρον μου ακούγεται. Ίσως έτσι ξεχωρίσουν οι πραγματικοί ηθοποιοί απ΄τα πιθήκια του Χόλυγουντ.

Btw, o Καρπετόπουλος είναι αθλητικογράφος (το άλλο μισό του Αντ. Πανούτσου) και έχει τεράστια πλάκα η εμμονή του με τα ufo και τα πειράγματα του Πανούτσου. Σε μερικές εκπομπές ξεχνιέται και κάνει τον Χάρδα, αλλά γενικά είναι συμπαθητικός.

KiTaSuMbA said...

Δεν θα μας χάλαγε καθόλου μια τέτοια στροφή Κωνσταντίνα. Άντε μπας και ανοίξει λίγο το μάτι μας, γιατί ηθοποιούς καλούς έχουν (ανάμεσα στους πιθήκους βεβαίως βεβαίως) αλλά τι να τους κάνεις άμα η ταινία είναι «φώλα».

Οι λόγοι που αναφέρεις πρέπει να ισχύουν αμφότεροι αφού είναι αλληλένδετα πραγματα. Το γεγονός πως στο videoclub θα πάρω περισσότερες ανεξάρτητες ταινίες από ιλουστρασιόν εφετζίδικες ξενέρες του hollywood σίγουρα δεν βοηθάει να καλύψουν το τρελό κόστος παραγωγής του «ιλουστρασιόν» και άρα επέρχεται κρίση.


ΥΓ.: thnx για την ενημέρωση περί Καρπετόπουλου. Μην σε ξαφνιάζει αν είμαι παντελώς άσχετος με τα ελληνικά τηλεοπτικά δρώμενα γιατί κι οταν γυρνάω ελλάδα προτιμώ μπυρίτσα με παρέα παρά το χαζοκούτι. ;-)

Anonymous said...

Ένα μικρό προφίλ, πριν πω την γνώμη μου. Γενικά, μου αρέσουν οι block buster ταινίες τύπου Star Wars, Matrix, The Last Samurai, γουστάρω πολύ τον Tom Cruise, ακόμα πιο πολύ την Charlieze Theron (Γιατί άραγε?), δεν είμαι καθόλου ψαγμένος ούτε γουστάρω να το παίζω τέτοιος, όποτε ακούω μαλακίες περί "ταινιών cult low budget" φρικάρω και προσπαθώ να τις αποφύγω. Η αδελφότητα των λύκων είναι κορυφαία!!! Αν δεν έχετε δει το Vidoq το προτείνω, με είχε εντυπωσιάσει, έχει πρωταγωνιστή τον Gerard Depardieu, στους φαν τις Amelie μπορεί να αρέσει, τα εφέ έχουν γίνει από την ίδια εταιρία και για τις δύο ταινίες.
Όσο αφορά τα Made In Hollywood, μετά την αηδία του Oliver Stone, και τις απίστευτες μαλακίες που βγάζει κάθε χρόνο ο Spielberg στην "Μεγάλη Οθόνη" έχω χάσει πάσα για το Αμερικανικό κοινό. Η τελευταία ταινία που είδα και μου άρεσε made in hollywood ήταν το "Mr & Ms Smith" το οποίο.. αν δεν είχε τους πρωταγωνιστές που είχε.. δεν θα άξιζε καθόλου.
Το "Ken Park" το έχετε δει? Πόσα ναρκωτικά πήρε για να γυρίσει αυτό το "almost a movie" πράγμα? Και για τους φανατικούς Geeks που γουστάρουν alternative καταστάσεις προτείνω να δουν το The Scene, μπορεί σαν υπόθεση να μην είναι εντυπωσιακό, σαν ιδέα το βρήκα πολύ πρωτότυπο. Ένας εύκολος τρόπος να δημιουργήσει το δικό του cult movie ο καθένας από εμάς. :-)

kaltsovrako said...

Διαπιστεύσεις ISSO 2005:)))))

dgalanis said...

το ken park είναι συγκλονιστική ταινία όπως και οι άλλες του klarc

Anonymous said...

Είδα το nine queens, I was shocked .. the movie rocks badly!!

KiTaSuMbA said...

Kitasumba said:
Είδα το αργεντίνικο «Nine Queens» και έμεινα μαλάκας.

atma said:
I was shocked .. the movie rocks badly!!

Χαίρομαι που δεν είμαι ο μόνος που ξαφνιάζεται ευχάριστα από αυτή την ταινία.

:-P

Juanita La Quejica said...

Ο πρωταγωνιστής του Nueve Reinas Ricardo Darín αμέσως μετά έπαιξε και σε άλλο ένα εξαιρετικό και πολύ "ανθρώπινο έργο", El Hijo De La Novia (o γιος της νύφης) που είδαμε και στους ελληνικούς κινηματογράφους.
Το αργεντίνικο σινεμά φτιάχνει πλέον πολύ δυνατές ταινίες. Ακόμα και αν πρόκειται για ένα αφιέρωμα σε ένα μπαρ και στον ιδιοκτήτη του, όπως στο Bar El Chino, που παίχτηκε πριν λίγες μέρες στο πλαίσιο του αφιερώματος σε ταινίες της Λατινικής Αμερικής στην Αθήνα.